شادی مالکی مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودرو‌های تهران در پی پاسخ سوال سن فرسودگی خودرو چند سال است؟ در نشست خبری به طور کامل توضیح داد که : هنوز قانون مشخصی در رابطه با سن خودرو برای فرسوده شدن مشخص نشده است اما می توان به استناد به آیین نامه های فرسوده بودن خودرو را تشخیص دارد.

شادی مالکی در ادامه گفت با استناد به ماده ۸ قانون هوای پاک که در سال 1397 در آیین اجرایی تعیین فرسودگی سن انواع وسایل نقلیه موتوری با پیشنهاد مشترک سازمان ملی استاندارد، بیمه مرکزی، محیط زیست و وزارت صمت به تصویب رسیده است، می توان سن فرسودگی خودرو را تعیین کرد،اما با وجود آیین نامه ای که در سال 1400 دوباره تنظیم گردیده است، ملاک فرسودگی خودرو آلاینده نبودن آن می باشد.

در ادامه د رابطه با تغییر آیین نامه در سال 1400 گفت : با توجه به شکایاتی که به دیوان عدالت اداری بر آیین نامه سال 1397 فرسودگی خودرو وارد شده بود ، دیوان عدالت اداری اعلام کرد که از نظر شرع این آیین نامه درست نمی باشد و جهت اسراف و تضییع حقوق مالکین است که فقط سن خودرو ملاک فرسوده بوده خودرو باشد، و از خرداد 1400 به بعد ملاک فرسودگی خودرو سن خودرو و نداشتن معاینه فنی خودرو می باشد.

شادی مالکی گفت: در آیین نامه جدید مشخص شده است که خودروهایی که به سن فرسودگی رسیده اند باید در طول سال مشمول گرفتن چندین باره معاینه فنی هستند، که در صورت عدم اخذ معاینه فنی در دو دوره متوالی خودرویشان فرسوده محسوب خواهد شد، در این آیین نامه اعلام شده است که خودرو های که دارای کارکرد 15 الی 20 سال می باشد باید در طول یک سال دوبار و خودروهای بالای 20 سال سالانه باید سه نوبت معاینه فنی را دریافت کنند، همچنین در مواد 6 ،7 و 8 آیین نامه فرسودگی خودرو تکالیف وزارت کشور و نیروی انتظامی در بحث پیش بینی ساز و کار‌های لازم جهت اجرای آن، تبیین شده است.

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودرو‌های تهران گفت با توجه به این موضوع که خودروهای که از نظر قانون فرسوده محسوب می شوند، طبق ماده 8 قانون هوای پاک حمل بار و مسافر دیگر امکان انتقال سند ندارند و همچنین به این خودرو ها بیمه شخص ثالث، گواهی معاینه فنی تعلق نخواهد گرفت و امکان تردد در سطح شهر را ندارد و همچنین در صورت ورود به معابر و محدوده هایی که ممنوع اعلام شده است پلیس راهنمایی و رانندگی مکلف به جریمه آن خودرو می باشد.

مالکی در پاسخ به این سوال که آیا این آیین نامه مصوب ۱۴۰۰ هیات وزیران توسط دستگاه‌های دارای تکلیف در این زمینه که در قانون مشخص است اجرایی شده و تعدد معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری بیش از سن مرز فرسودگی، جهت تشخیص فرسودگی وسایل نقلیه، افزایش یافته است؟ افزود: در حال حاضر متأسفانه هیچ ساز و کاری توسط دستگاه‌های دارای تکلیف در این حوزه تعریف نشده و وضعیت تشخیص خودرو‌های فرسوده فعلا نامشخص است.

وی ادامه داد: برای قدم نخست باید مدت اعتبار معاینه فنی  کاهش و تعداد دفعات معاینه فنی این خودروها افزایش یابد ، منطبق با مفاد آیین نامه، در سامانه ملی معاینه فنی (سیمفا) است که در این خصوص اقدامی انجام نشده است، علاوه بر این در ماده ۱۰ قانون ساماندهی خودرو مصوب خرداد ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی مجددا از عبارت سن فرسودگی استفاده شده و به نحوی باعث ایجاد تناقضاتی در قوانین مرتبط شده است.

در ادامه شادی مالکی به این سوال پایخ داد آیا معاینه فنی مناسب ترین معیار برای فرسودگی خودرو است؟ گفت : به طور قطع نمی توانیم معاینه فنی را بهترین معیار برای فرسوده نبودن خودرو بپذریم زیرا خودرویی با عمر 20 سال می تواند خرابی یا شکستگی در قطعات داشته باشد که در معاینه فنی قابل رویت و تشخبص نباشد و این قطعات می تواند تامینکننده ایمنی و حرکت خودرو باشد، همچنین فرسودگی این قطعات می تواند باعث ناامین بودن خودرو باشد. با این وجود شاید منطقی‌ترین رویکرد پایش بیشتر این خودرو‌ها و افزایش دفعات معاینه فنی باشد.

یکی از راهکار هایی که در دیگر کشورها برای خودروهای سن بالا در نظر گرفته شده است، کاهش دوره معاینه فنی، افزایش هزینه بیمه خودرو و عوارض خودرو می باشد که این امر باعث مقرون به صرفه نبودن خودرو ها با افزایش عمر آنها می شود، فاکتور فرسوده بودن خودرو ها برند خودرو، سن و مسافت پیومده شده با خودرو می باشد.

همچنین نحوه خروج این خودرو‌ها از ناوگان تردد باید به نحوی باشد که هزینه نگهداری خودرو‌هایی که سن آن‌ها بالا می‌رود را به صورت پلکانی افزایش دهد. با این اقدام به حدی قیمت نگهداری بالا می‌رود که ترجیح مالک این می‌شود که خودروی نو خریداری کند.

مالکی تأکید کرد: بی شک با توجه به فراوانی خودرو‌های فرسوده در کشور و وضعیت اقتصادی دارندگان این خودرو‌ها جهت ساماندهی و خروج این خودرو‌ها از چرخه تردد، نیازمند اجرای طرح‌های حمایتی از طرف دولت هستیم.