تاکنون تنها سازمانی که به سرعتگیری واردات خودرو متهم بوده است سازمان ملی استاندارد بوده است که تا با سختگیرای هایی که برای واردات خودرو صفر در نظر گرفته است، مانع واردات خودرو شده است، اما همین سازمان برای خودرو های کارکرده سیاست های بسیار ساده تر در نظر گرفته است تا منتقدان از دو قانون متناقض برای واردات خودرو بگویند.

چرا دو قانون متناقض برای واردات خودرو در نظر گرفته شده است؟

با وجود این مصوبه از سوی سازمان ملی استاندارد برای خودروهای صفر که قطعا خودروهای بروز دنیا و مطابق با استاندارد روز جهان است این سوال له وجود می آید که چرا این قوانین برای خودروهای کارکرده در نظر گرفته نشده است و حتی دولت پیش از این برای این خودروها مصوبه معافیت صادر کرده است؟

در شرایطی مهلت قانونی دولت برای ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده به اتمام رسیده که حالا سازمان ملی استاندارد ایران برخلاف رویه جاری، دستورالعمل استانداردی را پیش از تصویب آیین‌نامه توسط هیات دولت، ابلاغ کرده است.

سازمان ملی استاندارد ایران در هفته گذشته مصوبه خودروهای کارکرده که در 16 مرداد ماه به تصویب اولیه رسیده را تایید و منتشر کرد، این مصوبه برای تعیین رویه برای ارزیابی فنی  و صدور جواز وسایل نقلیه کارکرده وارداتی براساس الزام‌ها و ضوابط فنی می باشد. این در حالی است که این مصوبه خودروهای کارکرده پیش از انتشار توسط سازمان ملی استاندارد به تایید هیات دولت رسیده بود و این سازمان تنها مانع واردات خودرو شناخته بود.

آیین نامه واردات خودرو صفر از کشورهای مشخص سال گذشته شهریور ماه به تایید دولت و جلس رسیده بود،درحالی که این مصوبه برای تنظیم بازار خودرو به تایید رسیده بود سازمان ملی استاندارد با قانون عدم تطابق این خودروها با استانداردهای تعریف‌شده کشور مانع واردات خودرو تا این لحظه شده است.

حال این سازمان در حرکتی باور نکردنی برای وارادات خودرو دست دو پیش قدم شده است، پیش از این حتی منتقدان و فعالان بازار خودرو بر این باور بودند که  سازمان ملی استاندارد تا پیش از با قوانین استاندارد های خود مانع واردات خودروهای صفر می شد چگونه می خواهد مجوز واردات خودروهای کارکرده بشود، نکته جالب این بود که این سازمان مانع واردات خودروهایی بود که مطابق استانداردهای روز دنیا بوده است.

با این شرایط به نظر می‌رسد که سخت‌گیری سازمان ملی استاندارد برای ورود خودروهای روز دنیا کمی فانتزی بوده؛ چرا که برای دست‌دوم‌ها شرایط به میزانی سهل و آسان شده که تعجب واردکنندگان را نیز برانگیخته است.

این سازمان پیش قدم واردات خودرو کارکرده شده است و پیش از از تهیه آیین‌نامه ورود دست‌دوم‌ها توسط هیات دولت، دستورالعمل استانداردی را منتشر کرده است، این درحالی است که تعداد زیادی از خودرو های وارداتی صفر از برندهای معتبر اروپایی و آسیا شرقی همچون کیا، اشکودا، فولکس واگن، چانگان به دلیل عدم صدور مجوز استاندارد در گمرک خاک می خورند و هنوز به بازار خودرو عرضه نشده اند.

دولت با هدف تنظیم بازار خودرو اقدام به رفع ممنوعیت جهارده ای واردات خودرو کارکرده کرکرده است و همزمان با انتشار مصوبه واردات خودرو صفر مجوز واردات خودرو کارکرده را نیز صادر کرده است، با وجود روند کند در واردات خودرو می توان برداشت کرد که افراد زیر ربط تمالی به واردات خودرو به صورت کامل ندارند. با وجود این استدلال ها تنظیم خودرو با اهرم واردات خودرو صفر و کارکرده بسیار بی اثر شده است.

چرا دولت به واردات خودرو کارکرده است؟

اخبار آزاذ سازی خودروهای وارداتی از هفته گذشته باعث شده است تا دلالان و واسطه گران جهت جدیدی به بازار خودرو داده اند، همچنین دولت در کنار تنظیم بازار خودرو به دنبال تامین منابع مالی برای کشور می باشد. دولت به دنبال واردات خودرو کارکرده به چند دلیل است :

1. می تواند در تنظیم بازار خودرو بسیار موثر باشد
2. جلوگیری از قیمت گذاری آزادانه
3. کاهش فشار از روی خودروسازان
4. دریافت مالیات از واردات خودرو

دو قانون متناقض برای واردات خودرو کارکرده در سازمان ملی استاندارد

سازمان ملی استاندارد در کنار حذف قوانین سخت گیرانه در صدور مجوز آزاد سازی خودرو کارکرده، اجازه واردات خودرو کارکرده از کشور فرانسه را نیز داده است، تا پیش از این واردات خودرو صفر فرانسوری ممنوع بوده است و هنوز محدودیت هایی برای واردات خودرو های صفر با برند های معتبر از سوی سازمان ملی استاندارد وجود

طبق دستورالعمل سازمان ملی استاندارد، نشان‌های تجاری شامل بنز، بی‌ام‌دبلیو، سئات، اشکودا، آئودی، فولکس‌واگن، مینی، اپل، ولوو، فیات، مازراتی، رنو، پژو، مان، اسکانیا، ایویکو، تویوتا، نیسان، سوزوکی، هوندا، لکسوس، میتسوبیشی، مزدا، کیا، هیوندای و سانگ‌یانگ برای واردات مجاز است. بنابراین برندهای مطرح دنیا بدون هیچ محدودیتی برای واردات کارکرده‌ها مجاز اعلام شده‌اند.

در این دستور العمل توجه ویژه ای به خودروهای بازار چین شده است و قرار نیست خودروهای کارکرده چینی وارد کشور شود، بعد از شروع ممنوعیت های واردات خودرو، مونتاژ و واردات خودرو از کشور چین تواسنته بود جایگاه ویژه ای را بدست آورد و شرکت ها و اشخاص وارد کننده این خودرو ها یکی دیگر از موانع واردات خودرو محسوب می شدند، زیرا نمی توانستد خودروهای خود را رقم های میلیاردی به فروش برسانند.

این در شرایطی است که با سنگ‌اندازی سازمان ملی استاندارد بر سر ترخیص وارداتی‌ها و بی‌انگیزگی واردکنندگان، این اطمینان به خودروسازان چینی داده شد که می‌توانند بدون هیچ دغدغه‌ای فعالیت خود را در بازار خودروی ایران ادامه دهند.

مصوبه واردات خودروکاکرده چیست؟

سازمان ملی استاندارد در این دستور العمل ذکر کرده است که ارزیابی فقط براساس الزام‌ها و ضوابط فنی است که مسئولیت اجرا بر عهده اداره‌های کل استانی و دفتر ارزیابی کیفیت کالا‌های صادراتی و وارداتی و مسوولیت نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل نیز بر عهده هیات نظارت است.

اما طبق این دستورالعمل، وسایل نقلیه دست‌دوم وارداتی با شروطی که این نهاد نظارتی بر آنها تاکید کرده، قابلیت ارزیابی و صدور تاییدیه پیدا خواهند کرد. طبق این دستورالعمل، وسایل نقلیه دست‌دوم وارداتی باید حداقل یکی از شروط مهمی را که لحاظ شده، داشته باشند. یکی از این شروط این است که خودروی وارداتی کارکرده، دارای گواهی صحه‌گذاری تایید نوع صادره از سازمان، طی پنج سال گذشته باشد.

شرط دوم سازمان ملی استاندارد برای تایید خودروهای وارداتی کارکرده آن است که این خودروها با برند های معتبر از کشور های ژاپن ، کره جنوبی ، انگلیس و یا کشورهای عضو اتحادیه اروپا باشند، که به شماره مدرک ۱۵۲/ ۲۶۹/ د باشند.

شرط سوم این سازمان برای خودروهای کارکرده دارا بودن شماره تایید WVTA بر روی پلاک است.

شرط چهارم نیز داشتن گواهی سازنده منطبق با ایمارک (COC) است. ایمارک یا به لاتین E-Mark نشان اختصاری که بر روی خودرو و یا قطعات خودرو زده می شود که نشان دهنده مطابق داشتن آن قطعه یا وسیله نقلیه  با مقررات ، قوانین و دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا است.

در شرط پنچم ذکر شده است هر وسیله نقلیه که وارد خواهد شد باید گواهی تایید از ارگان های تایید کننده کشورهای خلیج فارس را داشته باشد، و هر دستگاه دارای ارائه گواهینامه تاییدیه کشور چین CCC باشد. تولیدکنندگان و واردکنندگان برخی از محصولات نیاز به GCC، گواهی انطباق عمومی دارند که تایید می‌کند محصولات آنها آزمایش شده و با تمام قوانین، استانداردها و مقررات ایمنی مصرف‌کننده مطابقت دارد.

در آخرین شرط هم آمده است که باید خودروهای کاکرده گواهی EAC یا گواهی تایید کشورهای اتحادیه اوراسیا را داشته باشد.

با توجه به دستورالعمل که این سازمان منتشر کرده است، اگر هر خودرو کارکرده یکی از شروط هم داشته باشد مجوز عرضه را دریافت کرده است ، همچنین در این دستورالعمل آماده است که بجز خودرو های که وارد کشور می شوند، تمامی خودروهایی که در اختیار سازمان و نهاد های دولتی و سفارت خانه هستند ، خودروهای که در تملیکی در دستگاه دولتی وجود دارند و همچنین خودروهای ضبط شده توسط حاکمیت یا مراجع قضایی که پلاک ندارند مشمول رعایت این شروط هستند.

‌در ادامه سازمان ملی استاندارد تاکید کرده که واردکننده باید صحت مبدا تولید را اظهار کند. همچنین وسیله نقلیه دست‌دوم وارداتی باید آماده استفاده عادی توسط کاربر باشد و متقاضی باید درخواست رسمی خود را برای دریافت تاییدیه به سازمان ارائه کند.

‌سازمان ملی استاندارد در مصوبه خود تاکید کرده است که بازرسان این سازمان یا شرکت های مورد تایید این سازمان برای صدور گواهی باید تست های مورد نیاز را طبق چک لیست انجام دهند و یا در صورت تشخیص هیات نظارت به جای استفاده از کارشناس فنی استان و خدمات شرکت بازرسی، کمیته بازرسی جهت انجام بازرسی فیزیکی از وسایل نقلیه دست‌دوم وارداتی و بررسی عملکرد سیستم‌ها و قطعات مختلف آن اقدام خواهد کرد.

خودروهای وارداتی کارکرده نباید دارای عیوب ایمنی باشد، این عیوب در سه دسته بخش بندی شده است که در صورت داشتن هر یک از عیوب امکان صادر شدن گواهی عرضه خودرو وجود ندارد:

• عیوب ایمنی
• عیوب عملکردی
• عیوب ظاهری

سازمان ملی استاندارد اعلام کرده است که هر خودرو کارکرده وارداتی اگر یکی از عیوب را طبق چک لیست داشته باشد ، شرکت وارد کننده مستلزم به جایگزینی و تعویض قطعه می باشد، و تا زمانی که قطعه معیوب با قطعه اصلی اعویض نشود امکان تایید رفع عیوب وجود نخواهد داشت.

سازمان ملی استاندارد در ادامه تاکید کرده در صورتی که تعویض و اصلاح با قطعات غیراصلی از قبیل اقدامات عرضه‌شده در خدمات پس از فروش انجام شود، قطعات تعویضی باید دارای استاندارد‌ها و الزامات تعیین‌شده باشند. همچنین مشخصات فنی و علائم ردیابی سیستم‌های اصلی وسیله نقلیه دست‌دوم وارداتی، درج‌شده روی بدنه خودرو یا پلاک‌های شناسایی نباید با اسناد فروش یا اسناد گمرکی مغایرت داشته باشد.

شرکت های واردکننده خودرو باید توجه داشته باشند که اگر خودرویی از نظر فنی یا قطعات دارای بخش مجزایی می باشد که در سامانه رسمی خودرو ساز اعلام شده است و مطابقت نداره باید از روی خودرو برداشته شود و خودرو به حالت اصلی سازنده برگردانده شود.

شروط واردات خودرو توسط شخص حقیقی

هر شخص حقیقی که قصد واردات خودرو کارکرده را دارد باید باید به دو شرط زیر عمل کند  :

1. دارای گواهینامه رانندگی معتبر باشد
2. خودرویی که قصد واردات آن را دارد بیمه بدنه کند.

برند های دارای مجوز برای واردات خودرو کارکرده:

طبق دستور العمل که توسط سازمان ملی استاندارد اعلام شده است برند های زیر دارای مجوز برای واردات هستند.

•  بنز
• بی‌ام‌دبلیو
• سئات
• اشکودا
• آئودی
• فولکس‌واگن
• مینی
• اپل
• ولوو
• فیات
• مازراتی،
• رنو
• پژو
• مان
• اسکانیا
• ایویکو
• تویوتا
• نیسان
• سوزوکی
• هوندا
• لکسوس
• میتسوبیشی
• مزدا
• کیا
• هیوندای
• سانگ‌یانگ